**Bedelsiz İhracat Faturası Nedir?**

Bedelsiz ihracat faturası, malın yurt dışına teslimi sırasında herhangi bir ödeme alınmaksızın düzenlenen bir belgedir. Türkiye'deki İhracat Yönetmeliği, bedelsiz ihracatı, malın teslimi karşılığında yurt dışından ödeme alınmadan gerçekleştirilen işlemler olarak tanımlar. Resmi Gazete'de yayımlanan Bedelsiz İhracata İlişkin Tebliğ, bedelsiz olarak ihraç edilebilecek malları belirli kriterlere göre sıralamıştır. Bu kapsamda yer alan mallar arasında hediyeler, numuneler, reklam malzemeleri ve geri dönüşüm malzemeleri bulunmaktadır.

Bedelsiz ihracat yapılabilecek durumlar, ilgili tebliğde şu şekilde ifade edilmiştir:

1. Gerçek veya tüzel kişiler tarafından yurt dışına götürülen veya gönderilen hediyeler, ticari teamüllere uygun numuneler ve reklam malzemeleri.
2. Daha önce usulüne uygun olarak ihraç edilmiş malların bedelsiz gönderilmesi.
3. Yabancı misyon mensuplarının veya yurt dışında görevli Türk vatandaşlarının beraberlerinde götürecekleri mal ve taşıtlar.
4. Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları, yabancı turistler veya yabancı tüzel kişilerin alacakları mal ve taşıtlar.
5. Kamu kurumları, belediyeler ve üniversiteler tarafından, görevleri gereği gönderilen mal ve taşıtlar.
6. Afet durumlarında, kamu yararına çalışan dernek ve vakıfların göndereceği insani yardım malzemeleri.

Bedelsiz ihracat, ticari işlemlerden farklı olarak, Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın onayını gerektiren bir süreçtir. Yurt dışına mal ihraç eden firmalar, bedelsiz ihracat yaparken, e-ihracat faturası kesmekle yükümlüdürler. Bu durum, bedelsiz ihracatın muhasebe kayıtlarına da yansıması gerektiğini ortaya koymaktadır. Malın maliyeti hesaplanarak giderleştirilmesi ve stoktan düşülmesi gerekir.

**Bedelsiz İhracat Faturası Nasıl Kesilir?**

Bedelsiz ihracat işlemleri sırasında fatura kesimi, dikkatle yapılması gereken bir süreçtir. Yurt dışına ödeme yapılmadan gerçekleştirilen işlemlerde, başlangıçta sıfır bedelli veya bedelsiz faturalar kesilmekteydi. Ancak, bu uygulama ihracatçı firmaların muhasebe kayıtlarında sorunlara yol açtığı için yönetmelikte değişiklik yapılmıştır. Yeni düzenleme ile bedelsiz ihracatlarda, ticari fatura dışında bir belgenin düzenlenmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır.

Bedelsiz ihracat faturası düzenlenirken, fatura üzerinde mal veya hizmetin bedelinin sıfır veya bedelsiz olduğunu belirtmek zorunludur. Fatura, ilgili firmanın tam adı, adresi, vergi kimlik numarası ve firma yetkilisinin imzasını içermelidir. İlgili gümrük idaresine bu belgelerin ibraz edilmesi, işlemlerin düzgün bir şekilde tamamlanmasını sağlar.

Ayrıca, Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’ne göre, bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin belirli bir haddi aşan mal ve hizmet alımlarını "Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Ba)" ile bildirmeleri gerekmektedir. Mal ve hizmet satışları için de "Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs)" düzenlemeleri zorunludur. Bu nedenle, bedelsiz ihracat faturası Ba/Bs bildirimlerini gerektiren bir faturalama türüdür. Türkiye sınırları dışındaki mal hareketlerinde katma değer vergisi hesaplanmamış olsa da, 5.000 TL'yi aşan mal veya hizmet alış/satışlarının Ba-Bs formlarında beyan edilmesi gerekmektedir.

**Bedelsiz İhracat Faturası E-Fatura Kapsamında Mı?**

Bedelsiz ihracat faturası, e-fatura sisteminde de geçerli bir belge olarak kabul edilir. Bedelsiz ihracat işlemlerinde ihracat faturası gönderme gerekliliği, gümrük beyannamesine bağlıdır. Eğer gümrük beyannamesi ekinde düzenlenmemişse, e-arşiv kullanıcıları e-arşiv faturası göndermekle yükümlüdür. Bedelsiz gönderilen malların Gümrük ve Çalışma Bakanlığı ile çıkacağı durumlarda, faturanın e-fatura olma zorunluluğu vardır.

E-fatura sisteminde bedelsiz fatura düzenlemek mümkündür. Bedelsiz ihracat faturası düzenleyecek mükellefler, "payableamount" yani ödenecek tutar alanına "sıfır" yazmalı ve Bilgi Sistemi’nde beyanname düzenlerken "bedelsiz" kategorisini seçmelidir. Bu şekilde, bedelsiz ihracat işlemleri hukuki ve muhasebesel açıdan doğru bir şekilde kaydedilmiş olur. 

Bu süreçlerin doğru bir şekilde yürütülmesi, hem yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi hem de işletmenin muhasebe sisteminin sağlıklı işlemesi açısından büyük önem taşır.