**Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler**

**Kanunlar ve Mükellefler**

Kanunen kabul edilmeyen giderler, gelir vergisi ve kurumlar vergisi mükellefleri için farklı düzenlemelerle belirlenmiştir. Gelir vergisi mükellefleri, ticari kazançlarının tespitinde 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun değerlemeye ilişkin hükümleri ve Gelir Vergisi Kanunu'nun (GVK) "İndirilecek Giderler" başlıklı 40. maddesi ile "Gider Kabul Edilmeyen Ödemeler" başlıklı 41. maddesini dikkate almalıdır. Kurumlar vergisi mükellefleri ise, kurum kazancının tespitinde aynı yasal düzenlemelere ek olarak, Kurumlar Vergisi Kanunu'nun "Diğer İndirimler" başlıklı 10. maddesi ve "Kabul Edilmeyen İndirimler" başlıklı 11. maddesi hükümlerine de uymak zorundadır.

**Giderin İndirilebilir Olma Kriterleri**

Bir giderin kanunen indirim olarak kabul edilebilmesi için iki temel kriter bulunmaktadır:

1. İndirime konu olacak giderin, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olması.
2. Bu giderin, Vergi Usul Kanunu (VUK) kapsamında açıklandığı şekilde belgelendirilmesi.

Dolayısıyla, ticari kazancın elde edilmesi ve sürdürülmesi ile doğrudan ilişkisi olmayan ya da VUK'a uygun şekilde belgelendirilemeyen giderler, safi kazancın tespitinde gider olarak kabul edilmez.

**Gelir Vergisi Kanunu'na Göre Kabul Edilmeyen Giderler**

1. Teşebbüs sahibi ile eşinin ve çocuklarının işletmeden çektikleri paralar.
2. Teşebbüs sahibine, eşine, küçük çocuklarına işletmeden ödenen aylıklar, ücretler, ikramiyeler, komisyonlar ve tazminatlar.
3. Teşebbüs sahibinin işletmeye koyduğu sermaye için yürütülecek faizler.
4. Teşebbüs sahibinin, eşinin ve küçük çocuklarının işletmede cari hesap ya da diğer şekillerdeki alacakları üzerinden yürütülecek faizler.
5. Teşebbüs sahibinin ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak belirlenmiş bedel ya da fiyatlar üzerinden gerçekleştirilen işlemler dolayısıyla işletme aleyhine oluşan farklar.
6. Her türlü para cezaları ve vergi cezaları ile teşebbüs sahibinin suçlarından doğan tazminatlar.
7. Her türlü alkol, alkollü içecekler ile tütün ve tütün mamullerine ait ilan ve reklam giderleri.
8. Kiralama yoluyla edinilen veya işletmede kayıtlı olan motorlu deniz ve hava taşıtlarının, işletmenin esas faaliyet konusu ile ilgili olmayan giderleri ve amortismanları.
9. Basın yoluyla işlenen fiillerden ya da radyo ve televizyon yayınlarından doğacak maddi ve manevi zararlardan dolayı ödenen tazminat giderleri.
10. Finansman gider kısıtlaması uygulaması.
11. VUK'un 187. maddesi uyarınca envantere alınması zorunlu olan gayrimenkuller için yapılan kira ödemeleri.
12. Hırsızlık ve dolandırıcılık olayları.
13. Kanuni hadleri aşan veya kanunun aradığı şekil şartlarını taşımayan bağış ve yardımlar ile benzer mahiyetteki diğer gider unsurları.

**Kurumlar Vergisi Kanunu'na Göre Kabul Edilmeyen Giderler**

1. Özsermaye üzerinden ödenen ya da hesaplanan faizler.
2. Örtülü sermaye üzerinden ödenen ya da hesaplanan faiz, kur farkları ve benzeri giderler.
3. Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar.
4. Yedek akçeler.
5. Kurumlar vergisi, her türlü para cezaları, vergi cezaları, gecikme zammı ve faizler.
6. Menkul kıymetlerin itibari değerinin altında satışından doğan zararlar ve bunlara ilişkin ödenen komisyonlar.
7. İşletmenin esas faaliyet konusu ile ilgili olmayan deniz ve hava taşıtlarının giderleri ve amortismanları.
8. Kurumların kendisinin, ortaklarının, yöneticilerinin ve çalışanlarının suçlarından doğan tazminat giderleri.
9. Basın yoluyla işlenen fiillerden dolayı ödenen tazminat giderleri.
10. Her türlü alkol, alkollü içecekler ile tütün ve tütün mamullerine ait ilan ve reklam giderleri.
11. Finansman gider kısıtlaması uygulaması.
12. Kanuni hadleri aşan ya da kanunun aradığı şekil şartlarını taşımayan bağış ve yardımlar ile benzer mahiyetteki diğer gider unsurları.

**Diğer Kabul Edilmeyen Giderler**

Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yukarıda belirtilenlerin dışında kabul edilmeyen başka giderler de bulunmaktadır:

1. Vergi hukukunun genel ilkelerine aykırılık dolayısıyla gider kabul edilmeyen ödemeler.
2. Kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmayan giderler.
3. Belgelendirilemeyen giderler.
4. Kanunen yasaklanmış fiiller nedeniyle katlanılan giderler.
5. Dönemsellik ilkesine aykırılık dolayısıyla gider kabul edilmeyen ödemeler.
6. Diğer yasa hükümleri dolayısıyla gider kabul edilmeyen ödemeler.
7. Kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlara ilişkin gider ve zararlar.
8. Kurumların yönetim kurulu başkan ve üyelerine verilen temettü ikramiyeleri.
9. Dar mükellefiyete tabi kurumlarda kanunen kabul edilmeyen giderler.
10. Sermaye Piyasası Kanunu'na göre ayrılan karşılıklar.
11. Mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisi ile indirilebilecek katma değer vergisi.
12. Gelir ve kurumlar vergisi kanunlarına göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen katma değer vergileri.
13. İşletmeden çekilen değerler.
14. Çalınan mallar.
15. Mal ve hizmet bağışları.
16. Özel iletişim vergisi.
17. İşsizlik sigortası fonundan karşılanan sigorta primleri.
18. Hazine tarafından karşılanan özürlü personelin sigorta primi.

Bu düzenlemeler, mükelleflerin giderlerini belirlemede ve vergi yükümlülüklerini yerine getirmede kritik bir rol oynamaktadır. Her iki vergi kanunu da mükelleflerin hangi giderleri kanunen kabul edilmeyen giderler olarak sınıflandırdığını belirleyerek, vergi hesaplamalarını doğru bir şekilde yapmalarına yardımcı olur.