Üst Yönetimin Başarıyla Ödüllendirilmesi: Performans Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar
Nitelikli bir üst yönetim kadrosuna sahip olmak, şirketlerin üstün performans yakalamalarında kritik bir rol oynamaktadır. Bu nedenle, üst yönetim için geliştirilen performans yönetimi sistemleri şirketler için büyük bir öneme sahiptir. İyi bir performans yönetimi sistemi oluşturmak isteyen şirketlerin uyması gereken bazı ortak ilkeler bulunmaktadır.
Üst yönetim ödüllendirme sistemlerinin temel amacı, nitelikli bireyleri şirkete çekmek, onları şirkete kazandırdıktan sonra devamlılıklarını sağlamak ve kaliteli takım arkadaşlarıyla birlikte uzun vadeli değer yaratacak bir yönetim anlayışını teşvik etmektir. Bu sebeple, üst yönetimin ücret ve ödüllendirme sisteminin, kısa ve uzun vadede üstün performansı motive edecek şekilde tasarlanması gerekmektedir; özellikle uzun vadeli değer artışına odaklanılmalıdır.
Bu bağlamda, kurumsal yönetim ilkeleri, şirket yönetim kurullarının bu işlevi yönetmek üzere ayrı bir komite oluşturmasını önermektedir. Bu komite, üst yönetimin ücret ve ödüllendirilmesine ilişkin çalışmaları yönlendirecek ve yönetim kuruluna önerilerde bulunacaktır. Farklı deneyimlere sahip bağımsız üyelerden oluşması gereken bu komitenin her yıl bir gündem belirlemesi ve üyelerinin ücret ve ödüllendirme politikalarındaki gelişmeleri takip etmesi için gerekli eğitimlere katılması sağlanmalıdır. Ayrıca, yönetici ödüllerinin belirlendiği toplantıların farklı zaman dilimlerinde yapılması, kararların daha objektif olmasına katkı sağlayacaktır.
Komitenin, üst yönetim ödüllendirilmesi konularında uzman bir danışmanlık firmasıyla bağımsız görüş alması önerilmektedir. Bu danışmanlık firmasının komite tarafından seçilmesi ve tercihen şirketle başka projelerde çalışmaması, aksi halde bu komiteden izin alınması ve danışmanlık firmasının şirkete yaptığı işlerin toplamının genel kurul raporunda belirtilmesi gerekmektedir.
Ücret ve ödüllendirme politikası oluşturulurken göz önünde bulundurulması gereken ana noktalar şunlardır: (i) Şirketin başarı göstergelerinin belirlenmesi, (ii) ücret ve ödüllendirme politikalarının farklı senaryolar üzerindeki etkilerinin test edilmesi, (iii) ödüllendirme politikalarının yüksek performans için çekici, normal performans için ise makul bir düzeyde olması, (iv) endüstri ve makro ekonomik etkilerin mümkün olduğunca arındırılması, (v) belirlenen politikaların geçmiş performanslarla test edilmesi.
Halka açık şirketlerde üst yönetimin hisse alımının teşvik edilmesi ve bu hissedarlığın çalışma dönemini aşan bir süre için sürdürülmesi önerilmektedir. Ayrıca, hisse alım-satım dönemlerinin, içeriden bilgi sahibi olanların haksız kazanç elde etmesini önleyecek düzenlemeler içermesi gerekmektedir. Bu planların genel kurul raporlarında yer alması beklenmektedir.
Şeffaflık ilkesi doğrultusunda, üst yönetimin atamalarından bu yana elde ettikleri kazançlar ile şirketin endüstri ile kıyaslanan performansının raporlanması gerekmektedir. Kazançlar, yalnızca nakit ödemeleri değil, aynı zamanda gelecekte nakde çevrilebilecek değerlerin bugünkü değerini de içermelidir.
Sonuç olarak, üst yönetimin ödüllendirilmesi şirketler için kritik bir konudur ve giderek daha fazla önem kazanan kurumsal yönetim ilkeleri çerçevesinde bu sürecin ve sonuçların şeffaf bir şekilde tüm hissedarlarla paylaşılması beklenmektedir.